Kinh tế đêm là một trong những lĩnh vực quan trọng góp phần nâng cao trải nghiệm cho du khách, tăng doanh thu cho ngành du lịch. Thế nhưng hiện tại, các hoạt động kinh tế về đêm tại Sa Pa (Lào Cai) vẫn còn manh mún, chưa khai thác hết lợi thế sẵn có. Do vậy, chính quyền địa phương đang từng bước xây dựng chiến lược phát triển kinh tế đêm bền vững, góp phần tăng doanh thu cho ngành du lịch.
Sa Pa đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành Khu Du lịch quốc gia mang tầm quốc tế, thu hút 9 triệu lượt khách mỗi năm, trong đó hơn 30% là khách quốc tế. Sa Pa sở hữu nhiều lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, khí hậu và bản sắc văn hóa để phát triển kinh tế đêm. Khu Du lịch quốc gia này có không khí mát mẻ quanh năm; núi non hùng vĩ với điểm nhấn là đỉnh Fansipan – “nóc nhà” Đông Dương; 4 mùa rực rỡ sắc hoa và phong phú nông sản ôn đới; bản làng đậm bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc Mông, Dao, Tày, Giáy, Xá Phó; các làng nghề chạm bạc, dệt thổ cẩm; các tuyến phố mang phong cách Á – Âu… Đây là những tiềm năng để Sa Pa có thể xây dựng nhiều sản phẩm du lịch đêm hấp dẫn thu hút du khách… Bên cạnh đó, lượng khách du lịch ngày càng tăng – hơn 4,6 triệu lượt khách trong năm 2024 chính là thị trường tiêu dùng tiềm năng cho các dịch vụ ẩm thực, mua sắm, vui chơi giải trí vào ban đêm.
Ngoài ra, việc phát triển kinh tế đêm còn giúp giải quyết bài toán về việc làm, tăng thu nhập cho người dân, thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ, đồng thời kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách. Những tiềm năng này nếu được khai thác đúng hướng, bài bản và sáng tạo, sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng tầm Sa Pa trở thành điểm đến du lịch sôi động, hấp dẫn suốt 24 giờ.
Tuy nhiên, hiện nay, các hoạt động về đêm chủ yếu diễn ra tự phát, thiếu quy hoạch, các sản phẩm còn đơn giản, chưa khai thác hiệu quả bản sắc văn hóa và cảnh quan đặc sắc của địa phương. Điều này khiến thời gian lưu trú của du khách ngắn, nguồn thu từ du lịch chưa tương xứng.
Một trong những nguyên nhân khiến kinh tế đêm tại Sa Pa chưa thực sự khởi sắc là do các hoạt động hiện nay chủ yếu xoay quanh dịch vụ ăn uống và chợ, trong khi các loại hình giải trí về đêm như nghệ thuật biểu diễn, không gian văn hóa hay khu vui chơi hiện đại còn thiếu. Bên cạnh đó, hạ tầng phục vụ kinh tế đêm chưa được đầu tư đồng bộ, đặt ra nhiều thách thức về an ninh trật tự, tiếng ồn, ô nhiễm môi trường và áp lực lên giao thông đô thị…
Theo Phó Giáo sư – Tiến sĩ Lê Quang Cảnh, Viện trưởng Viện Phát triển bền vững (Đại học Kinh tế Quốc dân), để phát triển kinh tế đêm bền vững, Sa Pa cần xây dựng một chiến lược dài hạn với ba hành động ưu tiên: Xây dựng cơ chế quản lý rõ ràng nhằm đảm bảo an ninh, môi trường và tính bền vững; khuyến khích đầu tư vào các dịch vụ du lịch mới có giá trị gia tăng cao; ứng dụng công nghệ và phát triển du lịch thông minh để tối ưu hóa hoạt động kinh tế đêm, nâng cao trải nghiệm du khách.
Nhận thấy tầm quan trọng của kinh tế đêm, chính quyền thị xã Sa Pa đang từng bước triển khai kế hoạch phát triển một cách bài bản. Trước mắt, địa phương tập trung hoàn thiện quy hoạch, xây dựng các chính sách hỗ trợ nhằm tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia. Việc đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ du lịch về đêm được coi là một trong những giải pháp trọng tâm, trong đó đặc biệt chú trọng khai thác bản sắc văn hóa bản địa kết hợp với xu hướng hiện đại. Các hoạt động như chợ phiên đêm, không gian trình diễn nghệ thuật dân gian, phố đi bộ kết hợp dịch vụ ẩm thực đặc trưng của vùng cao đang được đề xuất và triển khai.
Bên cạnh đó, Sa Pa cũng đang tập trung đầu tư vào hạ tầng phục vụ kinh tế đêm, đảm bảo an ninh trật tự, quản lý các vấn đề liên quan đến tiếng ồn, ánh sáng, phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường. Thời gian tới, chính quyền địa phương định hướng sẽ tăng cường liên kết giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư để thúc đẩy kinh tế đêm phát triển bền vững, hài hòa lợi ích giữa các bên. Thị xã cũng sẽ phối hợp với các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp xây dựng và triển khai các mô hình kinh tế đêm phù hợp với định hướng phát triển của Khu Du lịch quốc gia Sa Pa.
Những năm gần đây, du lịch Sa Pa đã có bước phát triển mạnh mẽ, với lượng khách không ngừng tăng. Năm 2024, thị xã đón 4,6 triệu lượt khách, doanh thu 15.500 tỷ đồng. Mục tiêu năm 2025, Sa Pa đón 5,8 triệu lượt khách, với tổng doanh thu ước đạt 27.700 tỷ đồng. Để đạt được mục tiêu này, việc phát triển kinh tế đêm bài bản, có chiến lược rõ ràng là điều kiện quan trọng. Nếu được đầu tư hợp lý và triển khai hiệu quả, kinh tế đêm không chỉ giúp gia tăng nguồn thu từ du lịch mà còn tạo ra nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, đưa Sa Pa trở thành điểm đến hấp dẫn cả ngày lẫn đêm.
Với sự đầu tư đồng bộ, chiến lược phát triển hợp lý và sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp cùng cộng đồng dân cư, Sa Pa hoàn toàn có thể “đánh thức” kinh tế đêm, góp phần nâng cao giá trị ngành du lịch, đồng thời củng cố vị thế của Sa Pa trên bản đồ du lịch Việt Nam và quốc tế.
Mai Dương – Khánh Ly
Báo Lào Cai điện tử – baolaocai.vn – Đăng ngày 17/4/2025
